محمدرضا بلوردی/ در روزهای اخیر پارلمان هند قانونی را به تصویب رسانده است که براساس آن ماده ۳۷۰ قانون اساسی لغو خواهد شده. براساس این ماده قانون اساسی ایالت جامو و کشمیر از خودمختاری کامل برخوردار است و مجلس این ایالت آزاد است تا – به جز در حوزه‌های ارتباطات، دفاع، مالی و امور خارجه – قوانین خود را تدوین کند. ضمن اینکه شهروندان هند نیز از خرید زمین در این ایالت منع شده‌اند. این ماده قانونی در دهه ۱۹۵۰ میلادی پس از آنکه پادشاهی کشمیر توافق کرد تا به جمهوری هند بپیوندد، به طور ویژه تدوین شد. حزب حاکم بهاراتیا جاناتا هند در تبلیغات انتخاباتی خود در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ میلادی وعده حذف این ماده قانون را داده بود.

در همین راستا آمیت شاه وزیر کشور هند در جلسه پارلمانی این کشور اظهار داشت که ماده قانون ۳۷۰ باید خیلی وقت پیش لغو می‌شد اما این اقدام به یک خواست ی نیاز داشت و دولت مودی در حال حاضر این خواست ی را برای انجام این کار دارد.

درواکنش به اقدام هند، دولت پاکستان نیروهای مسلح را به حالت آماده باش درآورد، سفیر هند را اخراج کرد و از تصمیم خود برای کاهش سطح روابط دیپلماتیک میان دو کشور، تعلیق مبادلات تجاری و طرح این پرونده در شورای امنیت سازمان ملل خبر داد.

رویاهای ناسیونالیستی مودی

از نگاه ساکنان کشمیر مشکل بزرگ این منطقه وضعیت خاص منطقه آنها نیست؛ بلکه این حضور نظامی پررنگ نیروهای دهلی نو است که باعث تنش و درگیری مداوم شده و اهالی این منطقه را در معرض توهین و محدودیت های مداوم اعمال شده از سوی نیروهای امنیتی قرار می دهد و در نهایت هم خشونت ها را تشدید می کند.

بسیاری از اهالی کشمیر بر این باورند که علت حقیقی تغییراتی که از سوی دهلی نو در قبال این منطقه صورت می گیرد، مقدمه چینی برای یک تحول جمعیتی و شروع یک پاکسازی نژادی و دینی و بازکردن راه برای غیرمسلمانان به منظور خرید مستغلات و اسکان آنها است.

اما حزب بهاراتیا جاناتا و رئیس آن ناراندرا مودی در تبلیغات انتخاباتی اخیر خود تمرکز ویژه ای روی موضوع جامو و کشمیر داشتند و آن را عامل ناآرامی های بلند مدت توصیف کرده که در عین حال مانعی در برابر سرمایه گذاری در این منقطه و ایجاد فرصت های شغلی می شود.

ناراندرا مودی که حمایت های مردمی زیادی را با خود دارد، موضوع کشمیر را در راس برنامه های کاری خود قرار داده و یکی از برنامه های بلندمدت حزب خود را تغییر در وضعیت جامو و کشمیر اعلام کرده است. هرچند که نگرانی از واکنش های شدید به هرگونه تصمیم گیری درخصوص این منطقه همیشه وجود داشته است و تاکنون مانع اقدام جدی در این زمینه بوده است. با این حال حمایت گسترده ای که در انتخابات اخیر از مودی شده، انگیزه ای است تا او موضوع لغو خودمختاری کشمیر و قراردادن آن در سیطره دهلی نو را با جدیت بیشتری دنبال کند.

به باور صاحب نظران  در رویکرد جدید دولت هند، این مسلمانان هستند که بازنده اصلی به حساب می آیند؛ برای اینکه لغو ماده ۳۷۰ قانون اساسی آشکارا نشان دهنده گرایش های ناسیونالیستی هندوها بوده و تلاشی است که آنها می کنند تا تنها منطقه ای که اکثریت آن را مسلمانان تشکیل می دهند تحت کنترل خود درآورند و در نتیجه زمینه سرمایه گذاری و خرید اراضی در این منطقه برای آنها فراهم شود.

این رویکرد دولت هند باعث شده تا منتقدان آنها براین موضوع تاکید کند دولت افراط گرای هند به تنها چیزی که اهمیت نمی دهد مسائل انسانی است و همانند اسرائیل تلاش می کند تا ساختار جمعیتی این منطقه مسلمان نشین را تغییر دهد و هندوها را تشویق به ساکن شدن در این منطقه تشویق می کند.

رویارویی با پاکستان

هند و پاکستان از سال ۱۹۴۷ تا کنون چهار مرتبه با یکدیگر درگیر جنگ شده اند؛ از آن زمان که انگلستان باعث شکل گیری این دو کشور- با اکثریت مسلمان و هندو – شد، اقلیم جامو و کشمیر به عنوان منطقه ای با اکثریت مسلمان مورد مناقشه دو طرف بوده است و در طول دو دهه گذشته باعث شده است تا دهلی نو و اسلام آباد به سمت سلاح اتمی نیز بروند.

در مارس گذشته یک گروه مسلح افراط گرا در پاکستان حمله ای انتحاری در کشمیر تحت کنترل هند انجام داد که باعث کشته شدن ده ها نفر از نیروهای هندی شد و چند روز بعد هم هند حمله ای هوایی به مناطقی در پاکستان کرده و مقرهای مربوط به این گروه مسلح را هدف قرار داد. در واقع از دهه هفتاد قرن گذشته میلادی این اولین بار بود که هواپیماهای هندی به منطقه ای در داخل خاک پاکستان حمله می کردند و نتیجه این حمله هم ساقط شدن دو جنگنده هند توسط سامانه های دفاعی پاکستان بود.

به رغم اینکه یک آرامش نسبی در منطقه وجود دارد، اما از نگاه برخی کارشناسان این احتمال وجود دارد که دو کشور به سمت یک جنگ کلاسیک بروند که می تواند به جنگ هسته ای هم تبدیل شود. این گروه از کارشناسان تاکید می کنند که چنین احتمالی ضعیف است اما نمی توان نسبت به واکنش های برای از رهبران پاکستان اطمینان داشت.

در سوی مقابل هم باید گفت که ناراندرا مودی، نخست وزیر هند، تمایلی به تشدید خشونت ها در کشورش ندارد. اما با این حال از نگاه برخی کارشناسان اقدام اخیر دهلی نو اوضاع امنیتی کشمیر را وخیم تر خواهد کرد و دولت مودی را وادار می کند تا دست به اقدامات خطرناکی بزند و با توجه به حمایت مردمی قوی که از مودی می شود، توجیهی هم برای عقب نشینی دولت هند از اقدام اخیر وجود ندارد.

چشم انداز

درخصوص آینده بحران مجله هندی ذا هندو» پیش بینی می کند که احتمالا دولت هند در پنج سال آینده دست به اقدامات بحث برانگیزی خواهد زد که می تواند روی پاکستان هم تاثیر بگذارد؛ بدین معنا که مشکلات در کشمیر ادامه پیدا خواهد کرد و روابط بین اسلام آباد و دهلی نو نیز بیش از پیش با تنش همراه خواهد بود.

نقش ناتوی عربی در سوریه

صهیونیست ها در عادی سازی روابط با سودان چه چیزی را دنبال می کنند؟

برگزیدگان نخستین دوره کتاب مدافعان حرم معرفی شدند